Onder professorendames
(Books on Demand GmbH, Norderstedt 2016) Paperback 160 pagina´s 8,00 €; E-Boek 2,49 € ISBN 978-3-7412-2357-0
Bestellung beim Verlag:
https://www.bod.de/buchshop/onder-professorendames-barbara-reeh-9783741223570 (nicht aus den Niederlanden)
Het lukt wel via een boekwinkel met directe contacten naar Duitsland of via www.amazon.de ("Alle Kategorien" of "Fremdsprachige Bücher").
E-boek: https://www.amazon.nl of https://www.bol.com/nl
Barbara Reeh
Onder professorendames
Vertaald door Liesje Faber
Paperback
160 pagina´s
ISBN 978-3-7412-2357-0
Plaats van handeling: de eerbiedwaardige Rijksuniversiteit Groningen en de Groninger Ommelanden. Op de wierden en de dijken bloeit een rijk cultureel en sociaal leven, vooral gekoesterd door geёmancipeerde en onconventionele vrouwen. De liefdesverhoudingen in de knusse dorpen zijn dan ook in velerlei opzicht grensoverschrijdend.
Niet de gedoodverfde kroonprins Kortewiek wordt door zijn eigen universiteit tot professor germanistiek benoemd, maar de Duitse literatuurwetenschapper Knirr. Diens vrouw, in ´68 een opstandige studente, thans docente Duits en Engels, emigreert met Knirr naar Nederland. Hij blijft zich echter een ongenode gastarbeider voelen en vervreemdt tegelijkertijd ook van Duitsland. De Knirrs beschouwen met hun fremde Blick het Nederlandse gastland, maar kijken ook van buitenaf naar het Duitsland in de jaren van de Wende. Daardoor lijken ettelijke vanzelfsprekendheden ongewoon of belachelijk, wat in verrassende, vaak komische dialogen tot uitdrukking komt.
De gepasseerde Kortewiek smeedt een intrige tegen de Duitse indringer. Knirr heeft geen verweer tegen deze oneerlijke concurrentiestrijd, want een latente anti-Duitse houding in Nederland, en onverwacht grote culturele verschillen en taalbarriѐres bemoeilijken zijn integratie. Juist de vermeende overeenkomsten tussen Duitsland en Nederland (faux amis) leiden tot misverstanden: struikelblokken voor de Knirrs en hilariteit bij de Nederlanders. De touwtjes voor Knirrs hindernisloop hebben de echtgenotes van de professoren in handen. Door hun mannen op te stoken bepalen zij het gebeuren indirect vanuit een hinderlaag: professorendames als vrouwen achter de schermen.
Recensie 2014
In haar geschiedenis over „De Krans“ van Groningse professorendames schrijft de historica Dorien Daling:
In W.F. Hermans’ satirische roman Onder professoren (1975) wordt
de Groningse universiteit voorgesteld als een wereld van de schone schijn, bevolkt door bekrompen, jaloerse, hebzuchtige en zichzelf overschattende figuren. De vrouwen van de hoogleraren zijn er niet al te intelligent, niet oprecht geïnteresseerd in hun man(s werk), zogenaamd idealistisch, gierig, drukdoend of flemerig. In de recente roman Unter Professorendamen (2012) van Barbara Reeh is het niet heel anders; de titel zinspeelt dan ook niet toevallig op de titel van het boek van Hermans.
Reeh is de echtgenote van Rainer Fremdling, hoogleraar economische en sociale geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen (rug) van 1987 tot 2006. Ook deze Duitse roman gaat over hoogleraren – en natuurlijk hoogleraarsvrouwen – aan de Groningse universiteit, specifiek over de afdeling Duitse taal en cultuur in de jaren negentig, waar net een nieuwe hoogleraar is benoemd, afkomstig uit Duitsland (net als het echtpaar Fremdling). In het boek staan de machtsverhoudingen in de afdeling
Duits en in de faculteit centraal alsook de intriges tussen de docenten onderling, met bijzondere aandacht voor de rol die de echtgenotes van de hoogleraren daarin spelen. Dezen worden vooral afgeschilderd als ‘Hinterfrauen’ (informantes of heimelijke opdrachtgeefsters) die hun mannen voortdurend opjutten om betere posities en meer status te verkrijgen. De Krans van Professorendames fungeert daarbij in
het boek als instrument in handen van de ‘sterkste’ hoogleraarsvrouwen.
...
Ofschoon alleen Onder professoren een sleutelroman is, putten alle ... auteurs uit hun persoonlijke betrokkenheid bij de universiteit waarover ze schrijven. Van Hermans is bekend dat hij met wrok terugdacht aan zijn tijd als lector fysische geografie aan de rug, waar hij in 1973 na een conflict ontslag nam. In hoeverre het verhaal van Reeh autobiografische elementen bevat, valt niet te zeggen. In elk geval is zij tot 2002 lid geweest van de krans, die door haar weinig flatteus wordt neergezet.
Reeh benadrukt met name de vooroordelen die Nederlanders over Duitsers koesteren. In haar roman voelt de echtgenote van de nieuw benoemde hoogleraar zich totaal niet welkom en niet thuis in de krans. Hermans en Reeh hadden persoonlijke redenen en de literaire vrijheid om het Groningse academische milieu en de vrouwen van hoogleraren tamelijk negatief af te schilderen – hoewel: veel macht geven ze die vrouwen wél – maar dat betekent niet per se dat het beeld in non-fictie veelzijdiger of positiever is.
Dorien Daling, De Krans: Hoogleraarsvrouwen in de Groningse academische
gemeenschap, 1914-2014 (Studies over de Geschiedenis van de Groningse Universiteit 6, red. prof. dr. K. van Berkel) Hilversum: Verloren 2014, pp. 8 en 9.
Liesje Faber
Jannes de Vries
Wierumerschouw
1983
Druckversion 